Akış Diyagramı (Flow Chart) Nedir?

Akış şeması, bir iş sürecini, sistemini veya bilgisayar algoritmasını gösteren bir diyagramdır. Genellikle karmaşık süreçleri açık, anlaşılması kolay diyagramlarda belgelemek, incelemek, planlamak, iyileştirmek ve iletmek için birçok alanda yaygın olarak kullanılırlar. Akış diyagramı, akışı ve sırayı tanımlamak için bağlantı okları kullanmanın yanı sıra adım türünü tanımlamak için dikdörtgenler, ovaller, köşegenler ve bir çok sayıda başka şekil kullanır. Bu şemalar elle çizilmiş çizelgelerden birden çok adımı ve rotayı gösteren kapsamlı bilgisayar çizimi şemalara kadar değişebilirler. Akış diyagramlarının tüm çeşitli biçimlerini göz önünde bulundurursak, birçok alanda hem teknik hem de teknik olmayan kişiler tarafından kullanılan en yaygın diyagramlardan biridir. Akış diyagramları bazen Process Flowchart (İşlem/Süreç), Process Map, Functional Flowchart (Fonksiyonel), Business Process Mapping (İş Süreci), Business Process Modeling ve Notation (BPMN) (İş Süreç Modellemesi ve Gösterimi) veya Process Flow Diagram (PFD) gibi özel isimlerle anılır. Data Flow Diagrams (DFD’ler) (Veri Akışı Diyagramları) ve Unified Modeling Language (UML) (Birleştirilmiş Modelleme Dili) gibi diğer popüler diyagramlarla ilişkilidirler.

Basit Bir Akış Diyagramı (Flow Chart)

Akış Diyagramı (Flow Chart) Tarihi

İş süreçlerini belgelemek için akış diyagramları 1920’lerde ve 30’larda kullanılmaya başlandı. 1921’de endüstri mühendisleri Frank ve Lillian Gilbreth, Amerikan Makine Mühendisleri Derneği’ne (ASME) “Flow Process Chart” tanıttı. Sonrasında endüstri mühendisi Allan H. Morgensen, Gilbreth’in araçlarını, şirketindeki iş adamlarının işini daha verimli hale getirmeye yönelik konferanslarda sunmak için kullandı. 1940’larda, iki Morgensen öğrencisi, Art Spinanger ve Ben S. Graham, bu yöntemleri daha geniş bir alana yaydı. Spinanger, Procter ve Gamble’a iş basitleştirme yöntemlerini tanıttı. Standard Register Industrial’da bir yönetici olan Graham, akış diyagramlarını bilgi işlemeye uyarladı. 1947’de ASME, Gilbreth’lerin orijinal çalışmasından türetilen Akış Diyagramları için bir sembol sistemi benimsedi.

Yine 40’ların sonlarında, Herman Goldstine ve John Van Neumann bilgisayar programları geliştirmek için akış diyagramları kullandılar ve kısa sürede diyagram oluşturma, bilgisayar programları ve her tür algoritma için giderek daha popüler hale geldi. Akış diyagramları günümüzde hala programlama için kullanılmaktadır, ancak insanların okuması için tasarlanmış kelimeler ve kodlama dilinin bir kombinasyonu olan sözde kod genellikle daha derin ayrıntı düzeylerini tasvir etmek ve nihai bir ürüne yaklaşmak için kullanılır.

Akış Diyagramı (Flow Chart) Sembolleri

Terminal – Başla/Bitir

Process – İşlem

Decision – Karar

Input/Output – Giriş/Çıkış

Document – Belge

Akış Yönü – Oku

Comment – Yorum/Açıklama

Predefined process – Metot/Fonksiyon

Sayfa bağlayıcısı/referans

Akış Diyagramı Tipleri

Günümüzde kullanılan bir çok akış diyagram tipi vardır. Aşağıda yaygın olarak kullanılan akış diyagramları listelenmiştir.

  • Swimlane flowcharts
  • Data flow diagrams
  • Influence diagrams
  • Workflow diagrams
  • Process flow diagrams
  • Yes/no flowcharts
  • Decision flows

Akış Diyagramı Örneği

Bir sayının negatif mi pozitif mi olduğunu bulan akış diyagramı aşağıda verilmiştir.